Spraakontwikkelingsstoornis
Spraakontwikkelingsstoornissen door gestoorde (snelle) auditieve verwerking
Spraak-ontwikkelingsstoornissen zijn in vele gevallen het gevolg van een storing in de waarneming en in de weergave van gesproken klanken. Ze zijn het gevolg van problemen bij de verwerking van de gehoorde informatie die snel het zenuwsysteem treft. De linker hersenhelft is in deze snelle verwerking gespecialiseerd.
Kinderen hebben vaak problemen met klanken die snel wisselende akoestische frequentie-spectra hebben, en met klanken die snel veranderen van geluid-sterktes.
Drie soorten klanken
1) Stemloze consonanten (d, t, k, b, p) 300-3000 Hz
-ze bestaan uit geluiden die in het klank-spectrum dicht bij elkaar liggen
-ze bestaan uit snelle overgangen
-ze bevinden zich in het lage akoestische spectrum
-worden door de linker hersenhelft verwerkt (via rechter oor)
2) Wrijf-klanken tussen de lucht en de mond (bv f-v) 2000-10.000 Hz
-worden door beide hersenhelften verwerkt
3) Vocalen: a, e, i, o, u, oe
-worden door beide hersenhelften verwerkt
Kinderen met spraak-ontwikkelingsstoornissen schijnen vnl. problemen te hebben met geluiden in de lage frequenties, om wille van de snelle overgangen.
Ze hebben problemen met de snelheid van op elkaar volgende auditieve stimuli en problemen met het onderscheiden van verschillende toonhoogtes.
Wat doen de luistertrainingen?
Door hooggefilterde tonen te geven, kan de klank-analyse zich sterker ontwikkelen. De oren worden getraind om verschillende klanken te onderscheiden, en worden gestimuleerd in het waarnemen van de ontbrekende frequenties.
In een latere trainingsfase wordt het spectrum geleidelijk aan naar onder uitgebreid, zodat de kinderen de klank-analyse-strategie (die ze in de eerste fase versterkt hebben) ook op het waarnemen van diepere tonen kunnen toepassen.
Daarbij wordt in de latere trainingsfasen het rechter oor toenemend sterker gestimuleerd dan het linker oor. Het rechter oor stimuleert immers de linker hersenhelft, die verantwoordelijk is voor de snelle verwerking van taal.
In onze linker hersenhelft bevinden zich Broca en Wernicke, twee belangrijke centra voor de verwerking van taal! Broca is het spraak-motorische centrum dat o.a. verantwoordelijk is voor de uitspraak van klank en het stemgebruik. Wernicke is het zintuiglijke taal-centrum dat zorgt voor het goed verstaan en voor de analyse van taal, alsook voor de controle over het spreken.
Broca wordt vooral gestimuleerd door frequenties tussen 0-1000 Hz en Wernicke door frequenties tussen 750 Hz en 4000 Hz. Het stimuleren en trainen van deze frequentie-gebieden heeft dus een groot effect op de spraak-productie met de stem en de controle over het spreken.
Door de auditieve hersenstimulatie wordt de waarneming van snelle akoestische overgangen versterkt, en verbetert de onderscheiding van aan elkaar grenzende akoestische frequenties.
Bron: Vervoort J. en M., Wissen Sie warum Sie zwei Ohren haben?, p74-79, 1998, Sint-Truiden
Stotteren
Wat de hoofdoorzaak van stotteren ook is, de concrete symptomen zijn het gevolg van moeite met luisteren.